Voor uw gezondheid... Vichy etat
Archeoloog Wim Tiri werkt als vrijwilliger in ons onroerenderfgoeddepot. In de reeks ‘Ondergrondse geheimen’ deelt hij zijn grote en kleine ontdekkingen.
“En présence des substitions et imitations auxquelles se livrent certains commerçants, les personnes qui boivent de l'Eau de Vichy doivent exiger sur le goulot de la bouteille le disque bleur VICHY * ETAT``
In navolging van een vorige blog over een fles voor de siroop van Boyveau Laffecteur vervolgen we met een waterfles uit Vichy. Deze fles komt eveneens uit de opgraving aan de Jacobsmarkt. Het gaan om een vormgeperste groenglazen cilindrische fles met afhangende schouder en lange hals met tweeledig verdikte lip voor een kroonkurk. Op de schouder en onderaan de bodem staan in reliëfletter: ‘VICHY ETAT”.
De Romeinen wisten het al, ook zij gingen kuren in Vichy. Het mineraalwater, dat opborrelt onder de vulkanen van de Auvergne, is rijk aan sodiumbicarbonaar en is onder meer heilzaam bij leverproblemen. Eeuwenlang werd er weinig of niets gedaan met deze natuurlijke bronnen; pas in het begin van de 17de eeuw kreeg Vichy zijn bekendheid als kuuroord. Beroemdheden en koninklijke families kwamen en gingen maar pas onder Napoleon III, zelf artroselijder, kreeg de stad een zekere grandeur. Rijkelui van over heel Frankrijk en haar kolonies kwamen hier op doktersvoorschrift de weldaden van het water ondervinden. Hotels rezen als paddestoelen uit de grond, statige herenwoningen beheersten het straatbeeld.
Op 23 januari 1853 kwam de bron van Les Célestins (nabij het celestijnenklooster) door een keizerlijk besluit onder het beheer van de Franse staat, daarmee ook de vermelding ‘Etat Vichy’. Dit is het bekendste mineraalwater van Vichy en ook het enige dat gebotteld wordt.
Precies het ruime aanbod aan hotels en grote gebouwen deed de Hitler-gezinde regering van Maréchal Pétain Vichy uitpikken als hoofdplaats van de nieuwe Etat Français. Na de oorlog deed Vichy er alles aan om weer de kosmopolitische en mondaine stad te worden van weleer. De geneeskundige behandelingen verdwenen grotendeels en ruimden baan voor schoonheids- en wellnessbehandelingen. Vandaag de dag is Vichy een rustig provinciestadje met 27.000 inwoners dat het moet hebben van wellnesstoerisme, de productie van pepermuntjes en de overbekende cosmeticaproducten van Vichy/l’Oréal.
Info bij de afbeeldingen (van links naar rechts):
-
Afb. 1: Onderzijde van de fles, met de vermelding in reliëfletters: VICHY ETAT
-
Afb. 2: Waterfles met origineel eticket (foto National Trust, Lanhydrock, Cornwall, NT 881225)
-
Afb. 3: “Vichy-Etat, Bon foie Mesdames… Bon foie Messieurs” (Bernard Villemont, ca 1965)
Foto midden: Cilindrische fles met lange hals en afhangende schouder, cilindrische hals met tweeledig verdikte lip voor kroonkurk, standring. Vormgeperst groen industrieel glas, verticale naden. Op de schouder en onderaan de bodem in reliëfletters ‘VICHY ETAT’ (H. 19.9cm). Na 1853. (Depot Erfgoed Noorderkempen, Jacobsmarkt S401, contextdatering 1920 – 1930)
Foto boven: Postkaart ‘Vichy Etat’ – https://www.cparama.com/forum/vichy-source-des-celestins-t13764.html
Geraadpleegde bronnen:
